Izbor patrijarha se sprovodi najkasnije za tri mjeseca od dana kada je prijesto patrijarha upražnjen. Pravilo je da izbornoj sjednici Svetog arhijerejskog sabora prisustvuju najmanje dvije trećine arhijereja, a njom predsjedava najstariji episkop po rukopoloženju ili hirotoniji.

Episkop budimljansko-nikšićki Joanikije, mitropolit zagrebačko-ljubljanski Porfirije, vladika bački Irinej Bulović, episkop banjalučki Jefrem i mitropolit dabrobosanski Hrizostom (koji upravlja SPC do izbora novog patrijarha) trenutno su najozbiljniji kandidati za novog poglavara Srpske pravoslavne crkve. 

Mitropolit zagrebačko-ljubaljanski Porfirije Perić važi za veoma ozbiljnog kandidata za izbor novog patrijarha. Porfirije spada u red mlađih episkopa u SPC-u, rođen je 22. jula 1961. godine. 

Episkop novosadski i bački, somborski i segedinski Irinej Bulović, rođen je 11. februara 1947. godine. Episkop budimljansko nikšićki Joanikije 20. aprila 1959. godine. Episkop banjalučki Jefrem, rođen je u selu Busnovi kod Prijedora, 15. aprila 1944. godine. Mitropolit dabrobosanski Hrizostom rođen je 4. marta 1952. godine kod Bosanskog Petrovca. 

Kada je 15. novembra 2009. godine preminuo patrijarh Pavle, 44. poglavar Srpske pravoslavne crkve, koga je na tronu naslijedio arhiepiskop pećki, mitropolit beogradsko-karlovacki Irinej, najstariji episkop bio je vladika Amfilohije, koji je preminuo 30 oktobra od koronavirusa. 

Arhijereji u slučaju spriječenosti da učestvuju u izboru, mogu da imenuju zamjenike kojima prepuštaju pravo glasanja za izbor poglavara SPC-a.  

Kandidati za patrijarha mogu biti svi aktivni eparhijski arhijereji koji najmanje pet godina upravljaju eparhijama. Pravilo je da se patrijarh bira pod svodovima hrama, a svakom izbornom krugu prethodi molitva priziva Svetog Duha.

U sadašnjim uslovima, taj hram je patrijaršijska kapela Svetog Simeona Mirotočivog, povezana sa salom u kojoj zasjeda Sabor. Patrijarh se bira tajnim glasanjem. Za izbor patrijarha biraju se trojica arhijereja koji dobiju više od polovine glasova članova izbornog Sabora.

Glasanje se ponavlja sve do trenutka dok se ne izaberu trojica kandidata sa potrebnim brojem glasova.

Kada se birao nasljednik patrijarha Pavla, među trojicom vladika sa natpolovičnim brojem glasova bili su mitropolit-crnogorsko primorski Amfilohije, Irinej bački i Irinej niški. Imena trojice vladika stavljaju se svako u posebnu kovertu.

Ona se potom zapečati i stavlja u Jevanđelje koje se odnosi u oltar hrama. Prethodno izabran duhovnik - neko od uglednih monaha, koji će kada predsjedavajuću Izbornog Savjeta pozove da, a nakon molitve priziva Duha Svetog, da izbor bude po volji Božjoj, izvlači iz Jevanđelja jednu od tri zapečaćene koverte.

Kovertu predaje predsjedavajućem Izbornog Sabora koji otvara kovertu i saopćava ime novog patrijarha srpskog - ovaj puta 46. po redu. Glasnim izgovaranjem imena novoizabranog patrijarha predsjedavajući potom zaključuje izbornu sjednicu.

Prema riječima doktora Jovana Janjića, profesora i biografa patrijarha Pavla, to je takozvani apostolski način izbora srpskog patrijarha što je ustanovljeno izmjenama Ustava SPC-a 1967. u vremenu komunizma, da bi se spriječilo necrkveno uplitanje u izbor crkvenog poglavara.

Drugi dan, kako podsjeća profesor Janjić slijedi uvođenje u tron u Sabornoj crkvi. Sutradan po izboru na svečanoj Svetoj arhijeresjkog liturgiji patrijarh se ustoličava u tron, nakon toga, novoizarbani patrijarh stupa u prava i dužnosti vrhovnog poglavara i starješine SPC.

Prema tradiciji, uvođenje u tron Svetog Save obavlja se na liturgiji u Sabornoj crkvi Svetog arhangela Mihajla, dan poslije izbora, a naknadno i bez vremenskih ograničenja u Pećkoj patrijaršiji, koja je drevno sjedište srpskih patrijarha.