Krivičnu prijavu podnijeli su protiv entiteta Republika Srpska, Grada Istočno Sarajevo i Banje Luke, Milorada Dodika, Radovana Viškovića, Željke Cvijanović, Ljubiše Čosića i Draška Stanivukovića.

Prijavu su podnijela udruženja: Zelene beretke, Patriotska liga BiH, Udruženje Generala BiH, Koordinacija boračkih udruženja KS, Žene borci u Armiji RBiH i Udruženje roditelja ubijene djece Sarajeva.

U nastavku pročitajte cijeli tekst krivične prijave. 

Činjenični opis krivičnog dijela

U predmetu broj U 2/18 Ustavni sud je usvojio zahtjev devet delegata Vijeća naroda Republike Srpske za ocjenu ustavnosti člana 2. stav 1. Zakona o Danu Republike Srpske (Službeni glasnik RS-a broj 113/16). Utvrđeno je da osporena odredba, koja glasi: "Na osnovu potvrđene volje građana Republike Srpske, 9. januar se utvrđuje kao Dan Republike", nije u skladu sa članom I/2. Ustava Bosne i Hercegovine, članom II/4. Ustava Bosne i Hercegovine u vezi sa članom 1.1. i članom 2.a) i c) Međunarodne konvencije o ukidanju svih oblika rasne diskriminacije i članom 1. Protokola broj 12 uz Evropsku konvenciju za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda te članom VI/5. Ustava Bosne i Hercegovine.

Osporena odredba je ukinuta i određeno je da prestaje važiti narednog dana od dana objavljivanja odluke u "Službenom glasniku Bosne i Hercegovine". Ustavni sud se u odluci pozvao na relevantne stavove iz svojih odluka o dopustivosti i meritumu br.. Pri tome je Ustavni sud naglasio da se ni predmetnom odlukom, kao ni Odlukom broj U 3/13 ne dovodi u pitanje postojanje samog praznika Dan Republike Srpske. Također, ni tom odlukom, a ni Odlukom broj U 10/16 ne dovodi se u pitanje, ne isključuje i ne ograničava nadležnost Narodne skupštine Republike Srpske da raspiše referendum o tome kojeg datuma će se proslavljati Dan Republike Srpske.

Ocjenu ustavnosti tražilo je devet bošnjačkih i hrvatskih delegata u prošlom sazivu Vijeća naroda RS-a.

Poštujući naprijed citirane odluke organi Republike Srpske su bili dužni u cjelosti poštovati Odluke Ustavnog suda te u zakonu propisanoj procedure izmjeniti Ustav R.Srpske u dijelu kojim se udređuje dan R. Srpske. Umjesto da postupe po odluci  Ustavnog suda Republika Srpska skupa sa organima lokalne zajednice u kontinuitetu svake godine javno obilježava ovaj neustavni dan. Prema odluci Vlade R.Srpske 9.januar je neradni dan i na taj dan se vrši javno okupljanje i uz organizovane počasti vrši javno obillježavanje ovog dana.

9. januar je dan kada je zvanično počela agresija na Republiku Bosnu Hercegovinu, nakon čega su se desili progoni, masovno raseljavanja i ubijanja građana nesrpskog življa, rušenje svih vrsta objekata posebno vjerski (Islamske zajednice u BIH  i katoličke crkve) i na kraju pred međunarodnim sudovima dokazani genocid. Za Bošnjake 9 januar je simbol zločina i progona i samo obilježavanje tog datuma kao dana jednog entiteta BIH je provokacija i diskriminacija po vjerskoj osnovi. Obilježavanje ovog dana predstavlja veličanje i slavljenje genocida  presuđenih ratnih zločinaca i njihovih zločina, što predstavlja kršenje krivičnog zakonodavstva BIH.

{$galerijaFotografija}

Osim obilježavanje ovog neustavnog dana širom Republike Srpske se prave i zvanično uz počasti prisutnih zvaničnika  vlasti otkrivaju spomenici u pomen presuđenih ratnih zločinaca, čime se direktno veliča genocid a samo iz razloga da se jedna skupina konstituvnih naroda u BIH – Bošnjaci ponize i time ugrozi teritorijalni integritet i suverenitet BIH. Na ovaj način se Bošnjacima nanosi nemjerljiva diskriminacija i stvara doza nesigurnsti I strah  jer im se time vrijeđaju ona najitimnija osjećanja prema bliskim ljudima koji su stradali u učinjenom genocidu.

Dana 9.01.2023.g. od strane zvaničnika vlasti R.Srpske posebno predsjenika Vlade, predsjednika entiteta i drugih zvaničnika vlasti – osumnjičenih  najavljen je zvanična ceremonija obilježavanje neustavnog dana R.Srpske na području grada Istočno Sarajevo, uz sve državne počasti. Najava ide u smjeru da se i narednih godina obavljaju ceremonije samo u drugim gradovima širom R- Srpske. Ova ceremonija 9.01.2023.g. ima posebnu težinu jer se radi na samoj entiteskoj liniji što izaziva poseban strah kod građana Bošnjačke nacionalnosti.

Odgovornost osumnjičenih

Osumnjičeni se sumnjiče da su počinili krivična dijela iz člana 145a) i 239 Krivičnog zakona BIH a u vezi sa čl. čl. 124 i 125, Krivičnog zakona BIH.

Odredbama čl 145 a) KZ BIH je određeno:

(1) Ko javno izaziva ili raspiruje nacionalnu, rasnu ili vjersku mržnju, razdor ili netrpeljivost među konstitutivnim narodima i ostalima, kao i drugima koji žive ili borave u Bosni i Hercegovini, kazniće se kaznom zatvora od tri mjeseca do tri godine.

(2) Ko javno podstrekne na nasilje ili mržnju usmjerenu protiv grupe osoba ili člana grupe određene s obzirom na rasu, boju kože, vjeroispovijest, porijeklo ili nacionalnu ili etničku pripadnost, ako takvo ponašanje ne predstavlja krivično djelo iz stava (1) ovog člana, kazniće se kaznom zatvora od tri mjeseca do tri godine.

(3) Ko javno odobri, porekne, grubo umanji ili pokuša opravdati zločin genocida, zločin protiv čovječnosti ili ratni zločin utvrđen pravosnažnom presudom u skladu s Poveljom Međunarodnog vojnog suda pridruženom uz Londonski sporazum od 8. aprila 1945. ili Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju ili Međunarodnog krivičnog suda ili suda u Bosni i Hercegovini, a usmjereno je protiv grupe lica ili člana grupe određene s obzirom na rasu, boju kože, vjeroispovijest, porijeklo ili nacionalnu ili etničku pripadnost, i to na način koji bi mogao potaknuti na nasilje ili mržnju usmjerenu protiv takve grupe lica ili člana takve grupe, kazniće se kaznom zatvora od šest mjeseci do pet godina.

(4) Ko krivično djelo iz stava (1) do (3) ovog člana izvrši tako da javnosti učini dostupnim ili joj distribuira letke, slike ili druge materijale, kazniće se kaznom zatvora od najmanje jedne godine.

(5) Ako je krivično djelo iz stava (1) do (3) ovog člana počinjeno na način kojim se može poremetiti javni red i mir ili je prijeteće, zlostavljajuće ili uvredljivo, počinilac će se kazniti kaznom zatvora od najmanje tri godine.

(6) Ko dodijeli priznanje, nagradu, spomenicu, bilo kakav podsjetnik ili bilo kakvu privilegiju ili slično licu osuđenom pravosnažnom presudom za genocid, zločin protiv čovječnosti ili ratni zločin, ili imenuje javni objekat kao što je ulica, trg, park, most, institucija, ustanova, opština ili grad, naselje i naseljeno mjesto, ili slično, ili registruje naziv po ili prema licu osuđenom pravosnažnom presudom za genocid, zločin protiv čovječnosti ili ratni zločin, ili na bilo koji način veliča lice osuđeno pravosnažnom presudom za genocid, zločin protiv čovječnosti ili ratni zločin, kazniće se kaznom zatvora od najmanje tri godine.

(7) Počinilac krivičnog djela iz stava (1) do (4) ovog člana koji je dužnosnik ili odgovorno lice ili zaposlenik u instituciji vlasti ili bilo kojem organu koji se finansira putem javnog budžeta, kazniće se kaznom zatvora od najmanje tri godine.

Odredbom člana 239 KZ BIH je određeno:

"Službeno lice u institucijama Bosne i Hercegovine, institucijama entiteta ili institucijama Brčko Distrikta Bosne i Hercegovine, koje odbije da izvrši konačnu i izvršnu odluku Ustavnog suda Bosne i Hercegovine, Suda Bosne i Hercegovine, Doma za ljudska prava ili Evropskog suda za ljudska prava, ili sprečava da se takva odluka izvrši, ili na drugi način onemogućava njeno izvršenje, kazniće se kaznom zatvora od šest mjeseci do pet godina."

Odredbama čl. 156 i 157. KZ BIH

Član 156

Ko upotrebom fizičke sile ili prijetnjom upotrebe fizičke sile pokuša da promijeni ustavni poredak Bosne i Hercegovine ili da svrgne njene najviše institucije, kazniće se kaznom zatvora najmanje pet godina.

Ugrožavanje teritorijalne cjeline

Član 157

Ko upotrebom sile ili prijetnjom upotrebe sile pokuša da otcijepi dio teritorije Bosne i Hercegovine ili da dio njene teritorije pripoji drugoj državi, kazniće se kaznom zatvora najmanje pet godina.

Odredbom člana 124 i 125. KZ BIH je određeno:

Član 124

Za krivično djelo koje je počinilac učinio u ime, za račun ili u korist pravnog lica, odgovorno je pravno lice:

a) kada smisao učinjenog krivičnog djela proizilazi iz zaključka, naloga ili odobrenja rukovodećih ili nadzornih organa pravnog lica;

b) ili kada su rukovodeći ili nadzorni organi pravnog lica uticali na počinioca ili mu omogućili da učini krivično djelo;

c) ili kada pravno lice raspolaže s protivpravno ostvarenom imovinskom koristi ili koristi predmete nastale krivičnim djelom;

d) ili kada su rukovodeći ili nadzorni organi pravnog lica propustili dužni nadzor nad zakonitošću rada radnika.

Granice odgovornosti pravnog lica za krivično djelo

Član 125

(1) Uz uslove iz člana 124. (Osnovi odgovornosti pravnog lica) ovog zakona, pravno lice je odgovorno za krivično djelo i kada počinilac za učinjeno krivično djelo nije kriv.

(2) Odgovornost pravnog lica ne isključuje krivicu fizičkih odnosno odgovornih lica za učinjeno krivično djelo.

(3) Za krivična djela učinjena iz nehata, pravno lice može biti odgovorno pod uslovima iz člana 124. tačka d) ovog zakona, i u tom se slučaju pravno lice može blaže kazniti.

(4) Kada u pravnom licu osim počinioca nema drugog lica ili organa koji bi mogli usmjeravati ili nadzirati počinioca, pravno lice odgovara za učinjeno krivično djelo u granicama počiniočeve odgovornosti.”

Iz citirane odredbe čl. 124 Zakona  je jasno da je pravno lice odgovorno onda kada smisao učinjenog krivičnog djela proizilazi iz zaključka, naloga ili odobrenja rukovodećih ili nadzornih organa pravnog lica. Nesporno je da je predsjendnik R.Srpske, predsjednik Vlade i član predsjeništva BIH iz ispred R.Srpske direktno organizovali i omogućili obilježavanje neustavnog dana 23.01.2023.g. Nesporno je da je gradonačelnik Istočno Sarajevo omogućio da grad Istočno Sarajevo bude organizator neustavnog obilježavanja dana R.Srpske. Nesporno je da gradonačelnik Banjaluke pozvao građane da u gradu Banjaluka pod pokroviteljstvom grada bude obilježen neustavni dan R. Srpske I da je obezbjedio sredstva I materijane pretpostavke.

Iz citirane odredbe proističe nesporna odgovornost pravnih lica R.Srpska, grad Istočno Sarajevo I grad Banja Luka. Ova pravna lica su direktno odgovorna za organizavanje neustavnog dana R.Srpske i omogćavanje njegovog organizovanje na način da se obezbjeđuju sva potrebna sredstva uključujući novac, prostor, rekvizite I dr., čime se osnovano sumnja da su počinili sva obilježje krivičnih dijela iz člana 239 KZFBIH a vezano za član 145 a) KZ BIH.

U odredbi člana 125 Zakona je utvrđeno da odgovornost pravnog lica ne isključuje odgovornost fizičkog lica.

Odgovornost Milorada Dodika proističe iz činjenice što on kao lice koje je obnašao i obnaša bitne državničke funkcije organizaova, i učestvovao u neustavnom obilježavanju dana R. Srpske. Imenovani svakodnevno veliča osuđene ratne zločince posebno Radovana Karadžića i Mladića što je sudu dobro poznato. Imenovani svakodnevno javno putem medija poziva na osamostaljenje  R. Srpske čime podriva teritorijalni inegritet i suverenitet BiH. Imenovani je inicijator donošenja neustavnih zakona R. Srpske čime podriva suverenitet BiH. Imenovani je direktni organizator obilježavanje dana R.Srpske dana 9.01.2023.g. i organizator da se taj dan ubuduće organizuje širom R.Srpske, znači nema namjeru prestati sa neustavnim djelovanjem.

Ovim radnjama se osnovano sumnja da je imenovani počinio sva obilježja krivičnih dijela iz čl. 145 a), 156 i 157 KZ BIH, a u vezi sa članom 339 KZBIH.

Svojim radnjama Radovan Višković kao lice koje je obnašao i obnaša dužnost predsjednika Vlade RS je učestvovao u neustavnom obilježavanju dana R. Srpske. Imenovani svakodnevno veliča osuđene ratne zločince posebno Radovana Karadžića i Mladića što je sudu dobro poznato. Imenovani svakodnevno javno putem medija poziva na osamostaljenje  R. Srpske čime podriva teritorijalni inegritet i suverenitet BiH. Imenovani je inicijator donošenja neustavnih zakona R. Srpske čime podriva suverenitet BiH. Imenovani je direktni organizator obilježavanje dana R.Srpske dana 9.01.2023.g. i organizator da se taj dan ubuduće organizuje širom R.Srpske, znači nema namjeru prestati sa neustavnim djelovanjem.

Ovim radnjama se osnovano sumnja da je imenovani počinio sva obilježja krivičnih dijela iz čl. 145 a), 156 i 157 KZ BIH, a u vezi sa članom 339 KZBIH.

Svojim radnjama Željka Cvijanović kao lice koje je obnašala fuknciju predjenika Vlade R.Srpske, predsjenska R.Srpske  i obnaša dužnost člana predsjedništva BIH je učestvovala u neustavnom obilježavanju dana R. Srpske. Imenovana svakodnevno veliča osuđene ratne zločince posebno Radovana Karadžića i Mladića što je sudu dobro poznato. Imenovana svakodnevno javno putem medija poziva na osamostaljenje  R. Srpske čime podriva teritorijalni inegritet i suverenitet BiH. Imenovana je inicijator donošenja neustavnih zakona R. Srpske čime podriva suverenitet BiH. Imenovana je indirektni organizator obilježavanje dana R.Srpske dana 9.01.2023.g. i organizator da se taj dan ubuduće organizuje širom R.Srpske, znači nema namjeru prestati sa neustavnim djelovanjem.

Ovim radnjama se osnovano sumnja da je imenovani počinio sva obilježja krivičnih dijela iz čl. 145 a), 156 i 157 KZ BIH, a u vezi sa članom 339 KZBIH.

Stanivuković Draško kao gradonačelnik Grada Banja Luka poziva i organizuje obilježavanje neustavnog dana R.Srpske na način da obezbjeđuje prostor, obezbjeđuje budžetska novčana sredstva, javno propagira i poziva za obilježavanje ovog neustavnog dana, čime se opravdano sumnja da je počinio sva obilježja krivičnog dijela iz čl. 145 a) i 239 KZ BIH.

Ljubiša Ćosić kao gradonačelnik Istočnog Sarajeva poziva i organizuje obilježavanje neustavnog dana R.Srpske na način da obezbjeđuje prostor, obezbjeđuje budžetska novčana sredstva, javno propagira i poziva za obilježavanje ovog neustavnog dana, čime se opravdano sumnja da je počinio sva obilježja krivičnog dijela iz čl. 145 a) i 239 KZ BIH.

Kako se širom R. Srpske obilježava neustavni dan RS i u istim učestvuju mnogobrojna lica čiji identiteti podnosicima krivične prijave nisu poznata, to ih ovim putem identifikujemo kao NN lica. NN osumnjičeni su svojim radnjam omogućili obiljažavanja  neustavnog dana R.Srpske čime se osnovano sumnja da su počinili obilježja krivičnog dijela iz čl. 145 a) i 239 KZ BIH.

Podnosici krivične prijave predlažu tužilaštvo da u hitnom roku uzmu u rad ovu krivičnu prijavu, donesu odluku o provođenju istrage, te na temelju općepoznatih činjeinica te uvidom u odluke Ustavnog suda BIH i izvođenjem i drugih dokaza sačini i sudu podnese optužnicu protiv osumnjičenih, te izdejstvuje osuđujuću presudu na njastrožije propisanim kažnjavanjem.